İstanbul Valiliği kararını verdi 1 Mayıs Taksim'de kutlanacak mı?
1 Mayıs kutlamaları Taksim'de yapılacak mı? DİSK, KESK, TMMOB ve TTB 1 Mayıs'ı nerede kutlayacak? İstanbul Valiliği, DİSK, KESK, TMMOB ve TTB'nin, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü'nü Taksim'de kutlamak için yaptıkları başvuruyu reddetti.
1 Mayıs Taksim'de kutlanmayacak. İstanbul Valiliği, Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Türk Tabipleri Birliği'nin (TTB), 1 Mayıs İşçi Sınıfının Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü Taksim’de kutlamak için yaptıkları başvuruyu reddetti.
1 MAYIS NEDİR ÖNEMİ: 1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı, işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü. 1 Mayıs dünya üzerindeki pek çok ülkede, resmî tatil olarak kabul edilmektedir. Türkiye'de ilk kez 1923'te resmî olarak kutlanmıştır. 2008 Nisan'ında, "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanması kabul edilmiştir. 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir.
İLK KEZ AVUSTRALYA'DA YÜRÜYÜŞ DÜZENLENDİ: İlk
kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş ve inşaat
işçileri, günde sekiz saatlik iş günü için Melbourne
Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar bir yürüyüş
düzenlediler.
ABD'DE İŞ BIRAKMA EYLEMİ: 1 Mayıs 1886'da
Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde
12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8
saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar. Chicago(Şikago)'da yapılan
gösterilere yarım milyon işçi katıldı. Luizvil'de (Kentaki) 6
binden fazla siyah ve beyaz işçi, birlikte yürüdü. O dönemde
Luizvil'deki parklar, siyahlara kapalıydı. İşçiler, sokaklarda
yürüdükten sonra hep birlikte Ulusal Park'a girdi. Her eyalet ve
kentte, siyah ve beyaz işçilerin birlikte yaptığı gösteriler,
gazeteler tarafından, 'Böylece önyargı duvarı yıkılmış oldu'
şeklinde yorumlanmıştı.
HAYMARKET OLAYI: Bu gösteriler 1 Mayıs'ı
izleyen günlerde tüm harareti ile devam etti ve 4 Mayıs'ta kanlı
Haymarket Olayı'na yol açtı.
Uygulanan yasal baskılarla bu gösterinin tekrarlanması engellendi.
14 Temmuz-21 Temmuz 1889'da toplanan İkinci Enternasyonal'de
Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs gününün tüm
dünyada "Birlik, mücadele ve dayanışma günü " olarak kutlanmasına
karar verildi. Böylece ikinci gösteri 1890 yılında yapılabildi.
BİRÇOK ÜLKE KABUL ETTİ: Zamanla 8 saatlik
işgünü birçok ülkede resmen kabul edildi. 1 Mayıs böylece işçilerin
birlik ve dayanışmasını yansıtan bir bayram niteliğini kazandı.
Günümüzde sosyalist ülkelerde (Çin Halk Cumhuriyeti, Kore
Demokratik Halk Cumhuriyeti, Vietnam, Laos, Küba, Venezuela, Nepal,
Bolivya) ve daha birçok ülkede tatil günü olan 1 Mayıs'ı işçiler
büyük kitle gösterileriyle kutlar; bazı ülkelerde 1 Mayıs siyasal
bir eylem biçimini de alır.
1 MAYIS'IN TARİHÇESİ: Osmanlı Devleti
döneminde işçi örgütlenmesinin en gelişmiş olduğu yer Selanik'ti ve
1911 yılında burada tütün, liman ve pamuk işçileri, 1 Mayıs
gösterisi düzenleyerek bu günü kutladılar. 1912 yılında İstanbul`da
ilk defa 1 Mayıs kutlaması gerçekleşti.
1923 yılında 1 Mayıs günü yasal olarak "İşçi Bayramı" ilan
edildi.
BAHAR VE ÇİÇEK BAYRAMI: 1924'te hükümet
kitlesel 1 Mayıs kutlamalarını yasakladı.
1925'te çıkan Takrir-i Sükun Yasası, İşçi bayramını kutlamayı
yasakladı ve uzun yıllar bu yasak geçerliliğini korudu.
1935 yılında 1 Mayıs'a "Bahar ve Çiçek Bayramı" adı verildi ve
ücretsiz tatil günü ilan edildi.
YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA İVME KAZANDI
Türkiye Cumhuriyeti döneminde işçi hareketleri yüzyılın ikinci
yarısından itibaren ivme kazandı.
1976 yılında uzun yıllar sonra ilk defa geniş katılımlı 1 Mayıs
kutlaması Taksim'de Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu`nun
organizasyonu altında gerçekleşti.
1977 yılında İstanbul Taksim Meydanı'nda yaklaşık 500 bin kişiyle
en geniş katılımlı 1 Mayıs toplantısı düzenlendi. Ancak,
göstericilerin üzerine ateş açıldı ve göstericilerden 34'ü,
yaralanarak ve üstlerine ateş açılması sonucu çıkan izdihamda
ezilerek öldü. 1977 yılının 1 Mayıs günü, tarihe Kanlı 1 Mayıs
olarak geçti. Askeri darbe hazırlığı olarak yapıldığı MİT
tarafından Başbakan Süleyman Demirel'e rapor edilince, Kara
Kuvvetleri Komutanı Namık Kemal Ersun derhal re'sen emekliye
sevkedildi.
81'DE TATİL OLMAKTAN ÇIKARILDI
1978'de yüzbinlerce kişi tarafından Taksim Meydanı'nda
kutlandı.
1979'da Sıkıyönetim Komutanlığı İstanbul'da miting yapılmasına izin
vermedi, sokağa çıkma yasağı ilan etti.
1981'de Milli Güvenlik Konseyi 1 Mayıs'ı resmi tatil günü olmaktan
çıkardı.
1996'da Taksim Meydanı'nın yasaklı olduğu gerekçesiyle Kadıköy'de
düzenlenen 1 Mayıs kutlamalarına yaklaşık 150 bin kişi katıldı.